Zübeydet Şhaplı
Büyük çerkes sürgününde (1864) İstanbul'a gelerek Osmanlı ordusunda korgeneralliğe kadar yükselen Şhaplı Osman Ferid Paşa (Vubıh) ile İmam Şamil'in oğlu Gazi Muhammed Paşa'nın kızı Nefiset Hanımın (Avar) kızlarıdır. 1909 yılında babasının “Şeyh'ül Harem” olarak görevli bulunduğu Medine'de doğdu. öğrenimini babasının ölümünden sonra ailesinin yerleştiği Cenevre'de ve İstanbul'da Arnavutköy Amerikan Koleji'nde yaptıktan sonra, Paris'e giderek Gazetecilik Okulu, Uluslararası Yüksek Etüdler Okulu ve Etnoloji Enstitüsü’nden diploma aldı. 1933-1936 yıllarında Türkiye'nin önemli gazetelerinden olan Türkçe "Cumhuriyet" ve Fransızca "La Republique" gazetelerinin Paris muhabirliğini yaptı. Fakat en göze çarpan yazıları Kafkasya tarihinden hikayeleştirilmiş sayfalarla milli küçük ve büyük hikayeleridir. Hepsi aslında Fransızca olarak yazılmış, bazıları sonradan Türkçe, Rusça ve İngilizce gibi dillere de çevrilerek yayınlanmıştır. Bunlardan bir kısmı İstanbul'da "Les Annales de Turquie'' dergisiyle "L Akcham" gazetesinde, Paris ve Varşova’da Kuzey Kafkasya siyasi göçmenlerince yayınlanan "Gortsı Kavkaza Kafkasya Dağlıları" ve "Severnıy Kavkaz-Şimali Kafkasya" adlı Rusça-Türkçe dergilerde yayımlanmıştır (1934-39). Daha sonraları İstanbul’da yayınlanan "Birleşik Kafkasya" (1964-67) ve "Kuzey Kafkasya" (1970) dergilerinde de şiir, hikâye ve yazıları bulunmaktadır. Bunun yanında İngiliz, Arap, Endonezya, Pakistan ve Afganistan basınında da çeşitIi dillerde yayınlanmış yazıları vardır. Kitap halindeki eserleri: "Kafkas Aşkı" (İstanbul 1944), "Abrek" (Aynı kısa romanın yeni baskısıdır, İstanbul 1977), "4 Kafkas Hikayesi” (Bu kitapta da yazarın "L’Esclave-Köle" adlı hikayesinin Türkçe çevirisi bulunmaktadır, Ankara 1971). ___________________________ Kaynak: Sefer E. Berzeg,Kafkas Diasporasında Edebiyatçılar ve Yazarlar Sözlüğü,Samsun-1985 |