   | ||
 | ||
 |      |  |
 | ||
 |
Halit Karsıalan (Deli Halit Paşa)
1883 yılında çerkes Ahmet Bey'in oğlu olarak doğdu. Harbiye'yi bitirdi (1903) ve Yemen'e gitti (1908). Bundan sonraki bütün hayatı cephelerde geçti.
Mondros'tan sonra Kâzım Karabekir Paşa ile 15. Kolordu komutanlığına gelerek İslam Tümeni'nden kalan kuvvetlerin bir savunma çekirdeği haline getirilmesini sağladı.
Kurtuluş Savaşı'nın ilk yıllarında Kafkas Cephesinde komutanlık yapan Halit Paşa, Ardahan ve Artvin'in Gürcülerin ve Ermeni çetelerin işgalinden kurtulmasını sağladı.
Gümrü Anlaşmasından sonra Batı Cephesinde görev verilen Halit Paşa, Sakarya Savaşı'nda 12. Gruba komuta etti. Bu sırada gösterdiği cesaretten ötürü "Deli" lakabıyla anılmaya başlandı. özellikle cephenin biraz gerisinde yüksekçe bir yere oturup tabancalarını dizlerine koyarak "Geri çekileni vururum" mesajı vermesi ve birkaç sefer geriye kaçan askerler üzerinde bunu bizzat uygulamasıyla ün yaptı.
Bu dönemde Doğu cephesi savaşlarında fırka kumandanı olarak görev yaptı. Bayburt mıntıkasını korumukla görevlendirildi. Daha sonra Doğu cephesi harekatında, Hasankale'nin Ermenilerin elinden alınmasını ve Sarıkamış'ta Ermeni kuvvetlerinin “ters cephe“ taktiği ile bertaraf edilmesini sağladı. Gümrü Antlaşmasının (2 Aralık 1920) ardından Fırkasıyla birlikte batı cephesine kaydırıldı. Albay Halit Bey Batı cephesine intikal ettiğinde 2. inönü savaşı henüz sonuçlanmıştı(01.Nisan 1921). Eskişehir - Kütahya muharebelerine ve Sakarya Meydan muharebesinde tümenlere komuta etti.
Büyük Taaruz öncesinde Kocaeli Grubu'na komuta etti. Akhisar ve Geyve müdafaa-i hukuk cemiyetinin kurucusu ve milis kuvvetlerinin kumandanı ve yörenin savunmasında büyük katkı sahibi olan Alifuat Paşa buradaki görevinden alınıp, garp (batı) cephesinde görevlendirilince; yerine Halit Paşa tayin edilmiş, yöre savunması Halit Paşanın idaresi ve komutasında yapılmıştır. Halk tarafından "Deli Halit Paşa" diye bilinen Kocaeli savunmasında çok büyük kahramanlıklar gösteren Halit Paşa Mekece köprüsünü tahrip ederek düşman kuvvetlerinin Geyve boğazına girmesini önledi. Mezalimi ile ünlü Yunan 11. Tümenini Komutanı General Kladas ile beraber esir aldı. Dindar, hamiyetperver ve namuslu bir insan olarak bilinen Halit Paşa ikinci Büyük Millet Meclisi'ne Ardahan milletvekili olarak katıldı. Bu dönemde Paşalar Meselesi yüzünden Meclis'te sert tartışmalar yaptı; malul gazilerle ilgili bir önergeye imza toplamak için yaptığı tartışma sırasında Ali çetinkaya tarafından Meclis koridorunda tabancayla vuruldu. Halit Paşa'yı vuranlar, kendisini hemen orada bir masaya yatırıp hiç bir tıbbi müdahaleye izin vermeden beş gün can çekişmesini seyrettiler. 5. gün şuurunu yitiren Halit Paşa Hakkın tahmetine kavuştu(8 Şubat 1925). Cinayetin faili hakkında ise hiç bir işlem yapılmadı.
_______________________
Kaynaklar:
- wikipedia.org
- K.Karabekir Paşa'nın anıları
- M.Ertuğrul Yavuz, "Şıhanlıoğlu öldürülen kaçıncı milletvekili?", Yeni Şafak, 1 Şubat 2001 |
 |