Arama

GÜNEY OSETYA CUMHURİYETİ

Resmi Dil            : Rusça, Osetçe
Başkent               : Tshinvali
Cumhurbaşkanı : Edward Cabeviç Kokoyti,
Yüzölçümü         : 3,900 km² 
Nüfus                  : 70 000 (2000 tahmini)
Din                      : çoğunluk Ortodoks Hıristiyan, az sayıda Müslüman,
Cumhuriyet Hakkında
Bolşevikler 1920’de Gürcistanı işgal etti. 1922’de kurulan Transkafkasya Cumhuriyeti içinde Güney Osetya özerk Bölgesi oluşturuldu.
Sovyetlerin dağılma sürecinde 10 Kasım 1989’da Güney Osetya özerk Bölgesi Halk Temsilciler Meclisi, bölgesel özerkliğin “özerk cumhuriyete” çevrilmesi talebiyle Gürcistan SSC Yüksek Sovyeti’ne başvurdu. Başvuru 16 Kasım 1989’da yapılan toplantı ile reddedildi.
23 Kasım 1989 da aşırı milliyetçi Gürcü güçler Güney Osetya’nın başkenti Tshinvali’ye saldırıp kuşatma altına aldılar.
Bu arada Gürcistan yönetimi ülkenin  bağımsızlığını ilan etmişti. Gürcistan Parlamentosu 11 Aralık 1990’da yaptığı bir toplantıda G. Osetya özerk Bölgesini lağveden bir kanunu kabul etti.
Bir yıl sonra  6 Ocak 1991 tarihinde Gamsakhurdia yanlısı Gürcü milisler Tshinval’i işgal ederek silahlı saldırı başlattı.
İşgal ve saldırılar sürerken, Güney Osetya Temsilciler Meclisi 4 Mayıs 1991’de toplanarak Gürcistan’dan ayrıldığını ilan ederek, Rusya sınırları içinde kalan Kuzey Osetya ile birleşmek istediğini duyurdu.
6 Ocak 1992’de Gürcistan’da askeri darbe oldu. İşbaşına gelen yeni yönetim G. Osetya’ya ağır silahlarla saldırarak bir çok Oset köyünü enkaz haline getirdi.
G.Osetya’da 19 Ocak 1992’de yapılan birleşme ve bağımsız devlet kurma konusundaki referandumda % 99 oranında olumlu oy çıktı.
Bunun üzerine başlayan çatışmalar, 1992’de Gürcü, Oset ve Rus birliklerinden oluşan barış gücünün bölgeye yerleştirilmesiyle sonuçlanan anlaşmaya kadar devam etti.
Güney Osetya bölgesinde 12-11-2006 ikinci kez yapılan bağımsızlık referandumu halkın "evet" oyuyla sonuçlandı. Oy kullanma hakkı bulunan 55 bin kişiden yüzde 64’ünün sandık başına gitmesi sonucu, bağımsızlık ilanı için gereken yüzde 50’lik baraj aşıldı.
Güney Osetya fiilen bağımsız durumdadır.
 
BAKANLAR KURULU
Devlet Başkanı                             : Eduard Kokoyti
Başbakan                                    : Yuri  Morozov  
Güney Osetya Parlemento Bşk.      : Znaur  Gassiev
Başkan Yrd                                  : Tarzan Kokoyti
Başkan Yrd                                  : Yuri Dzitstsoyti
 
Başbakan 1inci Yrd                       : Boris çoçiev 
Başbakan Yrd                               : Georgi  Sanakoev 
Dev Bşk Yön Kur Başkanı               : Eduard  Kotayev
Maliye Bakanı                               : Aze  Habalova
Savunma Bakanı                           : Anatoli  Baronkeviç
İçişleri Bakanı                               : Mihail  Mindzaev
Adalet Bakanı                               : Merab  çigoev
Dışişleri Bakanı                             : Murat Cioev
Sağlık Bakanı                                : Cemal Cigkaev
Eğitim Bakanı                                : Alla Cioyeva

Kültür Bakanı                                : Konstantin Puhaev 

çevre Bakanı                                : Atarbeg Tediyev

Ulaştırma Bakanı                           :  Rudolf Tshovrbegov
Tarım Ve Köyişleri Bakanı              :  Aleksandr Puhaev
Ekonomi ve Dış Eko. İlşk. Bak.        : Rodionov  Cussoev
 
YERLEŞİM ve İDARİ BİRİMLER
Osetler, yaşadıkları Kafkas Dağlarının güneyindeki bölgeye, 13. yy da Moğol saldırılarından kaçarak gelmişlerdir. O tarihten bu yana da bu topraklar üzerinde yaşamaktadırlar.
Başlıca yerleşim birimleri Java, Leningori, Tskhinvali ve Znauri’dir.
 
NüFUS
 
G. OSETYA CUMHURİYETİ- Nüfus Bileşimi(1989)

Milliyetler
Nüfus
Oran (%)
 
Oset
    65.200
 66.20
Gürcü
    28.700
 29.00
Diğer
      5.100
    4.80
TOPLAM
     99.000
100.00

 
Kilometrekareye düşen insan sayısı 25,3'tür. Şehirde yaşayanlar, nüfusun % 46'sını oluşturur.
 
DİL
Osetler İrani gruptan bir dil konuşurlar ancak komşu Kafkas halklarıyla gerçekleşen ortak yaşam sonucu, Osetçe’de, bazı sözcük ve ses düzenlerinde Kafkas etkileri ortaya çıkmıştır.
Oset lisanı, iki ana lehçeye ayrılır:
1. Kudar lehçesi (Güney Osetya'da konuşulur)
2. İron ve Digor lehçesi (Kuzey Osetya'da konuşulur).
Tual, Alagir, Ksan… gibi başka lehçeler de vardır fakat Iron lehçesi en geniş ölçüde konuşulandır.
Digor lehçesi daha eskidir ve sadece Kuzey Osetya’nın kuzey ve batı kesimlerinde bir kaç yerde konuşulur. İki lehçe arasında hem fonetik, hem de morfolojik farklılıklar vardır.
1920 ve 1930’larda her ikisi de edebi dil olarak kullanılıyordu fakat daha sonra Digor lehçesi terk edildi. Günümüzde Digor lehçesinin yazılı şekli kullanılmamaktadır.
 
EKONOMİ
Toplumsal düzenin kuruluş yıllarında Güney Osetya sanayi - tarım bölgesine çevrildi. Sosyalist iktisadi birimler kuruldu. Madencilik gelişti. Sanayinin esas alanı olan makine üretimi Tshinvali'de toplandı.
Kereste üretimi yerel orman rezervlerine dayanmaktadır. Demir-beton ürünleri, direk türü malzemelerin üretimi yapılır. Gıda sanayiinin konserve, bira, süt ürünleri üretim alanları gelişmiştir. Konfeksiyon fabrikası bulunmaktadır. Köy ekonomisinde buğday, arpa, mısır gibi tahılların üretimi önemli yer tutar. Şeker pancarı, sebze ve patates ekilir. Meyvecilikle ve bağcılıkla uğraşılır. Sulu tarım gelişmiştir.
Büyük ve küçükbaş hayvan yetiştirilir.
Gori-Tsihinvali demiryolu hattı, bölge merkezini Transkafkasya demiryoluyla birleştirmiştir. Asıl otoyol, Tsihinvali-Kvaisi-Odinir yoludur.
 
COĞRAFYA
Güney Osetya, Büyük Kafkas'ın güney yamaçlarının orta kısımlarını kapsar. En yüksek yeri sayılan Halatsa Tepesi 3.938 metredir.
Güney kısımda ılıman ve rutubetli bir iklim hakimken, kuzeyde sürekli kar yağışları görülür. Ortalama sıcaklık Ocak ayında -2,6 dan (Tsihinvali) -6,5 dereceye (2.000 metre yükseklikte) kadar değişmekte; ağustos ayında 20,7 ve 13,8 derece olmaktadır.
Yıllık yağış 500-100 mm ve üzeridir.
önemli akarsuları, Büyük ve Küçük Lihavi, Leyhura, Mecuda’dır.
En büyük gölleri Kelistba ile Ert Codur'dur.
Dağ eteği şeridi esasen karlı, kısmen alüvyonlu ve karbonlu, yukarılarda sık tundra dağ ormanları, dağ otlakları yayılmıştır.
Arazinin %50 kadarı ormandır (fıstık, pelit v.s.).
Hayvan türlerinden kurt, ayı, vaşak, tilki, yaban domuzu, porsuk, karaca, dağ keçisi gibi hayvanlar bulunur.
 
EĞİTİM ve KüLTüR
Bolşevik İhtilali'nden önce 38 Güney Oset okulunda 1.800 öğrenci eğitim görüyordu. Orta ve yüksekokul yoktu. 1981-1982 ders yılında ise genel eğitim kurumlarında 20.500 öğrenci, Tshinvali'de ve orta dereceli meslek okullarında 1.300 öğrenci eğitim alıyordu.
Tshinvali’de Tsihinvali'de Güney Osetya Bilimsel Araştırma Enstitüsü bulunmaktadır.
Güney Osetya topraklarında eneolitik çağı eserleri ile Kuban Uygarlığı'nın örnekleri ortaya çıkarılmıştır (metal ürünleri, seramik vs.). Ortaçağ Gürcü ve Abhaz mimarisinin etkisi ve çağdaş yerli inşaat geleneklerinin de etkisi görülür. Armazi (864), Tigva (1152), İkorta (1172) tapınakları, Dzakina Köyü'ndeki saray (17. yy.) buna örnektir.
19. yy. sonunda Oset sanatının kurucusu K. L. Hetagurov etkinlik göstermiştir. Sovyet Güney Osetyası'nda ana plana uygun olarak Tsihinvali şehri yeniden kuruldu, yoğun bir şekilde endüstriyel ve sosyal tesisler ile konutlar inşa edildi. Ulusal resim sanatının oluşturulmasında ressam M. S. Tuganov'un büyük hizmeti olmuştur.
1950-1980 yılları arasında ressam olarak A. İ. Gassiyev, G. V. Doguzov, B. İ. Sanakoyev, D. G. Turmanov, heykeltraş olarak V. N. Kokoyev, V. D. Kelehsayev, A. V. Pliyev ve büyük dekoratif sanatçılarından M. İ. Kokoyev ve tiyatro dekoru sanatçılarından T. A. Gagloyev, A. G. Zasseyev, grafik sanatçılarından A. D. Vaneyev, İ. V. Ceyranaşvili, A. M. Sanjerovskaya, dekoratif uygulama sanatçılarından H. L. Zaseyev, G. P. Mamitov sanat dünyasında isimlerini duyurmuşlardır.
Profesyonel tiyatro 1931 yılında Tsihinvali'de dram tiyatrosu esasına göre kurulmuştur. 1939'da tiyatroya Kosta Hetagurov'un adı verilmiştir. Burada onun "Dünya" adlı piyesi gösterilmiş (1939), "Fatima" adlı destanı sahnelenmiştir (1959). Güney Osetya tiyatro sahnesinde yerli yazarların olduğu gibi, Rus, Sovyet ve yabancı ülke drama yazarlarının eserleri de gösterilmiştir. Tiyatronun gelişmesinde, aktörlerden S. Catiyeva, Z. çabiyeva, V. Murguliya, G. Kabisov, V. Kairov ve diğerlerinin önemli hizmeti olmuştur. 1935 yılında tiyatroya Gürcü tiyatro topluluğu dahil edilmiştir. Tiyatronun Oset bölümünde G. Taugazov, B. Sıhovrebov, N. çabiyeva, L. Galavanova, R. Gassiyeva, A. Keldiyev, E. Gugkayeva, İ. Cigkayev, R. Dzagoyev, A. Tedeyev, M. Madzayev (baş rejisör) çalışmaktaydı.
 
Güney Osetya Medyası:
 
* Güney Osetya, Rusça. Devlet tarafından 1 Ocak 1993 den beri haftada 2 kez yayınlanıyor. Tirajı 1200.
* Hurzanin / Zarya, Osetçe. Devlet tarafından 1924 den beri haftada 2 kez Yayınlanıyor. Tirajı 900.
 
* No Obezreniye, Rusça. 2001 den beri Sosyal Araştırma ve İnisiyatif Merkezi tarafından haftada bir yayınlanıyor. Tirajı 99.
 
* Vestnik Yujnıy Osetya, Rusça. 1991 yılından beri haftada 2 Kez Rusça ve Osetçe Yayınlanıyor. Daha çok Gürcü Oset İhtilafı, İnsanhakları İhlaleriniAktarıyor Genel Yayın Yönetmeni İnal Pliyev
 
SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI
 
* Gürcü-Osetin Birliği
Başkan: Maia TSABOSHVILI
İrtibat: tel. +99532 793731, +99577 720825 e-mail: maiatsabo@mymail.ge  
 
* İnsan Hakları için Gazeteciler
Sovetskaya 61 Tskhinvali/Güney Osetya
Tel. 8(88344) 4-55-37, mobil (99599) 51-82-70
e-mail: irina.ian@osgf.ge tsovinar@ip.osgf.ge yanovska@rambler.ru gains@iatp.org.ge iku_b@yahoo.com
http://gains.iatp.org.ge/   http://sd.iatp.org.ge/
Irina YANOVSKIY 

-------------------------------------------
Faydalanılan Kaynaklar:
- I. G. KOSIKOV &. S. KOSIKOVA,Kuzey Kafkasya: Sosy-Ekonomik Rehber
- Rusya Federasyonu İdari Rehberi
- İnsan Hakları Enstitüsü, ve Enformasyon ve Araştırma Merkezi – Moskova/Rusya Federasyonu
- MEMORIAL – İnsan Hakları örgütü (kavkaz.memo.ru)
- Rusya İnsan Hakları Derneği (zaprava.ru)
- Rusya üniversiteler Kılavuzu (http://www.vedomostivuz.ru/)
- 2007 – Rusya üniversiteler Rehberi (http://www.ed.vseved.ru/)
- www.wikipedia.org
- http://www.hurriyetusa.com
- www.news.bbc.co.uk


Sizde yorumunuzu eklemek için tıklayın.
Yorumlar
Tüm yorumları görüntülemek için tıklayın.
Ersin - karamürsel/ Kocaeli
10 / 02
bize yardımcı olabilecek Osetya'da yaşayan birileri mutlaka vardır, lütfen bize ulaşın! Ve ( Codur ) hakkında bildiklerinizi bizimle paylaşın.
erhan codur - erzurum
26 / 05
Etr gölünün adı codur bizim dedeler orta asya dan gelmişler erzurum a yerleşmişler hatta CODURLAR a ait köyümüz var acaba bir bağlantı olabilirmi cevap bekliyorum teşekkürler
aslı - kocaeli.
09 / 04
ben osetimüçüncükuşaktanım.amateksorunumdildir.bir milletinenönemlişeyiolan "dili "öğretin bana lütfen.evetherşeyin başıdır istanbul.amabende istyorumonuöğrenmekamakusrlarınhepsiistanbuldaki. ne yapmalyımpeki. saygılarımla .. ailemdekilerhepsibiliyordagrammerdeğilamakonuşmayı.harfleri çokmühimdir benimiçin.sevgileri,mle
Bu kategorideki diğer yazılar