   | ||
 | ||
 |      |  |
 | ||
 |
Yusuf Suad Neğuç
Kafkas yurtseveri, toplum adamı, yazar. Büyük çerkes sürgününde (1864), Kafkasya'nın Şapsığ yöresinden Anadolu'ya hicret ederek Düzce yöresinde yerleşen bir Adige ailesindendir. 1877 yılında Düzce'de Bataklık Karaköy'de doğdu. Babasının adı Neğuç Hasan Hulusi'dir.
İlk öğrenimini Düzce'de yaptıktan sonra İstanbul'da medrese öğrenimi gördü. Darülfünun'da (üniversite) ilahiyat öğrenimi görerek icazet ve diploma aldı. Bâb-ı Meşihat'da (Şeyhülislamlık) çalışırken Hukuk Mektebini de bitirerek 1912 yılında Avukatlığa başladı. İstanbul'a geldiğinde "çerkes İttihad ve Teavün Cemiyeti"nde görevler almış, 1911 yılında henüz hukuk öğrencisiyken, bu derneğin organı olarak yayınlanan Türkçe-Adigece "Qhuaze"(Rehber) gazetesinin sahip ve başyazarı olmuştu.
1917 Rus devriminden sonra ata yurdu Kafkasya'ya giderek Adigey bölgesinde ulusal çalışmalarda bulundu. Kıyı boyu Adige köylerinde öğretmenlik yaptı. Kafkasya'da Sovyet iktidarının kurulduğu dönemde de ulusal çalışmalarını sürdüren Neğuç, bir süre sonra "burjuva milliyetçiliği" suçuyla Sibirya'ya sürülerek, yıllarca Komünistlerin ölüm kamplarında işkence içinde yaşadıktan sonra döndüğü Kafkasya’da, Afıpsıp köyünde 1930 yılında öldü.
Eserlerinden Adigece (Arap alfabesiyle) kaleme aldığı "İlmihal" ve "Tecvid" İstanbul'da kitap halinde basılmıştır. Türkçe "Akvem'üs-siyer" ( 2 Cilt, İstanbul 1912) ve "Mirat-ı Şuun" (3 Cilt, İstanbul), adlı kitaplarından başka, basılamayıp kaybolan üç eseri daha bulunmaktadır. _________________________ Kaynak: Sefer Ersin Berzeg, Kafkas Diasporasında Edebiyatçılar ve Yazarlar Sözlüğü,Samsun-1995 |
 |