Arama

Ahmet Hilmi Birand

Ahmet Hilmi Efendi, Büyük Çerkes Sürgünü'nde (H. 1281/ M. 1864) Kuzey Kafkasya'nın Abzah yöresinden Karaman Gökçe Köyü'ne göç eden/sürülen Adigeler'in Brante Ailesi'ndendir.

Ahmet Hilmi Efendi, Avar beylerinden Emirül Ümera Çerkes-zâde Hâcı Destan'ın oğludur. Varlıklı ve münevver (aydın) bir kişi oluşu nedeniyle iskân yeri Gökçe köyüne değil, Karaman'a yerleşmiştir.

Önceleri "Hacıbeyzâde" olarak anılan aile, Soyadı Kanunu'ndan sonra "Birand" soyadını almıştır. Ahmet Hilmi Bey, misafirperver ve hayırsever birisi idi. Geçmiş yılların Karaman müftüleri ile belediye baş-kanlarını kaleme alan Durmuş Ali GÜLCAN (R. 1319/ M. 1904, Karaman-1996 Karaman), onun için "çok efendi ve hânedân bir zât idi." ifadesini kullanmıştır.

R. 1318/ M. 1902 yılında belediye reisliğini Bekir Efendi'den (?-R. 1341/ M. 1925) teslim almıştır. İstifa etmek suretiyle reislikten ayrıldığı R. 1324/ M. 1908 yılına kadar 6 yıl boyunca Karaman belediye reisliği yapmıştır. Karaman İdâre Meclisi üyeliği görevlerinde de bulunmuş¬tur. Bu nedenle uzun süre Karaman'ın idaresinde görev almıştır.
 
Ahmet Hilmi Efendi, çok zeki ve çalışkan bir kimse idi. R. 1319/ M. 1903 yılında Karaman'a Bağdat demiryolunun gelmesiyle halkın bahçeler ve tarlalar arasında istasyona gelip gittiğini düşünerek, toprak yığma ve üstü çakıl ve kum örtülü yollar yaptırıp, kenarına da süslü ağaçlar ektirmiştir. Zamanla bu ağaçlar dehliz şeklini alınca güzel bir gezinti mahalli olmuştur.

Bu yol yapılırken Hacıbeyler Câmisi yolun ortasında kalınca, caminin taş işlemeli nefis giriş portalı Almanlar tarafından şimdiki yerine mon-te edilmiştir.

Karaman Ziraat İdâdi Mektebi muallimlerinden Hasan Bey, II. İbrahim Bey'in medfun bulunduğu İmâret Câmii'nin bitişiğindeki türbenin de-mir kapısının Belediye Reisi Çerkes Ahmed Efendi tarafından yaptırıl-dığını kaydetmektedir.

R. 4 Mart 1324/ M. 17 Mart 1908 tarihinde II. Abdülhamid Han'ın iskân için vilâyete gönderilmiş olan Müslümân muhâcirlerin yerleştirilerek rahat ettirilmeleri emri konusunda yaptıkları mesâî ve devlete sâdık hizmetleri nedeniyle Karaman kazâsı Malmüdürü Ahmed Hamdi Efendi'nin terfian ve Karaman Belediye Reisi Ahmed Hilmi Efendi'nin müceddeden (yeniden) rütbe-i sâlise (binbaşılık derecesinde mülkî bir rütbe olup, elkabı: "rif'atlü"dür) sınıf-ı mütemâyizi ile taltiflerine Pa-dişâh irâdesinin çıktığı Muhâcirîn-i İslâmiyye Komisyonu Âlisi Birinci Azâlığı tarafından vilâyete cevaben gelen Tahrîrât'ta şu şekilde müjde¬lenerek bildirilmiştir:

"İsmi zikredilenler işinin ehli ve iktidârlı kişilerden olup birbiri ardı sıra vilâyet dâhiline gelmekte olan muhâcirînin iskânları ve rahat et-tirilmeleri emrinde güzel gayret ve faâliyet göstererek bu hayırlı ve-sileler ile de Padişâh'ın emrini yerine getirmede başarılı olmalarının yüksek mükâfâtı olarak şu suretle Padişâh tarafından ihsânlara mazhar ve taltîfât-ı seniyye olmalarından dolayı cümlesine tebrikât ve memnû-niyet beyânı olunur" ifadesi kullanılmıştır (Konya Vilâyet Gazetesi, nr. 1859, s. 1).

Delibaşı isyanında asiler üzerine giden Refet Paşa idaresindeki birliği Ahmet Hilmi Efendi, kendi çiftliğinde ağırlamıştır.

Ahmet Hilmi Efendi, 1931 senesinde vefat etti.
 
Ayşe Hanım'la (R. 1291/ M. 1875-1932) evli olan Ahmet Hilmi Bey'in 3 kız, 4 erkek olmak üzere 7 tane çocuk sahibiydi. Çocukları ve torunları devletin en üst kademelerinde vazife görmüşlerdir.

İlk çocuğu Mehmet Rıfat BİRAND (R. 1307/ M. 1891, Karaman-1 Nisan 1951) ve 2. çocuğu Refia BİRAND'dır (R. 1309/ M. 1893, Karaman-1952).

3.  çocuğu Mustafa Şevket (R. 1316/ M. 1900, Karaman-26 Haziran 1956), İstanbul'da Evkâf Nezareti'nde (Bakanlık) yüksek görevde idi. Rahatsızlığı nedeniyle Almanya'da tedavi gören Mustafa Şevket BİRAND, vefatında naaşının Karaman'a defnedilmesini vasiyet etmiştir.

4.  çocuğu tıp profesörü ve rektörlük (Ankara Üniversitesi) yapan Yusuf İzzet BİRAND'dır (R. 1318/ M. 1902, Karaman-12 Şubat 1968).

Yusuf İzzet BİRAND İzmir'den Cumhuriyet Senatosu üyeliğine (15 Ekim 1961- 12 Şubat 1968) seçilmiştir.

5.  çocuğu Sadullah Hikmet BİRAND (botanik profesörü, R. 1320/ M. 1904, Karaman- 1972), 6. çocuğu Nimet BİRAND OĞUZ (R. 1328/ M. 1912, Karaman-1956) ve son çocuğu Kâmran (ilahiyat profesörü, R. 1331/ M. 1915, Karaman- 1964) BİRAND'dır.
__________________ 

Doğum : ???? - Ölüm : 1931
Ahmet Hilmi Birand
Yorumlar
Henüz yorum eklenmemiş. Yorum eklemek için tıklayın.