Siyasi cinayetler, devlet kademelerindeki yanlı atamalar umutsuzluğu körüklüyor, toplumda kesimler arasındaki uçurumları genişletiyor.

çerkesler, Karaçaylardan ruhen kopmuş durumda.

Cumhuriyetten ayrılmak ve ayrı bir idari birim haline gelmek istiyorlar.

Cumhuriyetteki çerkeslerin sözcüsü konumumundaki toplumsal-politik hareket Adıge Xase, çerkes Halk Kongresi'nin ikincisini 5 Haziran 2010 tarihinde olağanüstü olarak topladı. Başkent çerkessk'te 700 delegenin katılımı ile yapılan olağanüstü çerkes Halk Kongresi'nde, 30 Nisan 1928 ila 9 Ocak 1957 tarihleri arasında hüküm sürmüş çerkes Otonom Bölgesi'nin Federal Cumhuriyet statüsünde yeniden kurulması yönünde karar alındı.

Kongre sonrası, hazırlanan talep belgesi Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev'e, Başbakan Vladimir Putin'e, Kuzey Kafkasya Federal Bölgesi ve Başbakan Temsilcisi Alesander Hloponin'e gönderildi.

Talebe yönelik ilk açıklama Rusya Federasyonu Parlamento alt kanadı Duma'nın Anayasa Komitesi Başkanı Pavel Kraşenninikov'dan geldi. Kraşenninikov Eko Moskova'ya yaptığı açıklamada, çerkes Otonom Bölgesi'nin kurulabilmesi için önce cumhuriyette referandum yapılması gerektiğini, böyle bir referandumdan da otonomi kararının çıkmasının zor bir ihtimal olduğunu söyledi.

Sonraki açıklama KçC devlet başkanı Boris Ebzeev'den geldi. Ebzeev de kısaca, Karaçay-çerkes Cumhurbaşkanı olarak sınırları değiştirecek böyle bir karara pozitif yaklaşmasının mümkün olmadığını söyledi.

Daha sonra geçtiğimiz hafta içinde Karaçay çerkes Parlamentosundan bir açıklama geldi. KçC Parlamentosu, 1992 yılında yapılan ulusal referanduma gönderme yaparak, Cumhuriyet vatandaşlarının o tarihte ‘Birleşik ve bölünmez Karaçay-çerkesya’nın varlığından yana irade ortaya koyduğuna” vurgu yapıyordu.

En son olarak da, Karaçay-çerkes'teki ‘Rus’ Bölgesel Sosyal Hareketi Prezidyumu Başkanı Nikolay Hohlaçev, Kuban Kazak Ordusu Atamanı Pavel Zaporojets, ‘Birlik’ Nogay Hareketi Meclis Başkanı Magomed Sanglibayev, ‘Abaza’ toplumsal-politik hareketi başkanı Musa Takuşinov, Yunan, Oset ve 3 Karaçay STK'sının başkanları imzasıyla çerkes Halk Kongresi'nin çerkes Cumhuriyeti'nin kurulması yönünde aldığı karara karşı çıkan bir bildiri yayınlandı. Bu bildirinin bu sivil toplum kuruluşları liderlerine nasıl imzalatıldığının detaylarını aşağıda çerkes'in açıklamaları arasında okuyacaksınız.

Bu arada belirtelim ki, çerkeslerin talepleriyle ilgili olarak Kremlin'den henüz bir açıklama gelmiş değil.

***

Kafkasevi olarak tüm bu gelişmeleri, tartışmaların odağındaki isim Karaçay-çerkes Cumhuriyeti Adıge Xase Başkanı Muhammed çerkes'le görüştük. Muhammed çerkes, çerkes Halk Kongresi Olağanüstü Toplantısı sonrası yaşananları Kafkasevi okurları için değerlendirdi.

KAFKASEVİ -Muhammed, yapmış olduğunuz kongrenin yankıları devam ediyor. Son olarak Karaçay-çerkes Cumhuriyeti'nde faal bazı STKların sizin kararlarınıza tavır aldıkları yönünde haberler yayınlandı. Bunu nasıl değerlendiriyorsun?

MUHAMMED çERKES - Karaçay-çerkes Cumhuriyeti yönetimi yapmış olduğumuz Halk Kongresi'ni engellemek için çok çaba sarfetti. İnsanların kongremize katılımına mani olmak için her türlü yolu denedi. Karaçay-çerkes Cumhuriyeti "Abazin "hareketi lideri Musa Takuşinov'a, Karaçay-çerkes Cumhuriyeti'ndeki "Rus" hareketi liderleri Nikolay Hohlaçev'e bizim yapmış olduğumuz kongreye katılmamaları için çok baskı yaptılar. Ancak amaçlarına ulaşamadılar. Hem "Rus" isimli sivil toplum kuruluşu lideri Nikolay Hohlaçev, hem Karaçay-çerkes Cumhuriyeti'nde yaşayan Abazaların halk hareketi olan "Abazin" sivil toplum kuruluşunun lideri Musa Takuşinov kongremize katıldılar. Divanda yanımda oturdular ve kongrede yaptıkları konuşmalarla da bize tam destek verdiler.

Kongreden sonra geçen hafta içerisinde Boris Ebzeev'in adamları bu isimleri Cumhurbaşkanlığına çağırdı. önlerine kendi yazdıkları bir metin koyarak bunu imzalamalarını istedi. Bu metin, sizin de basın yayın kuruluşlarında gördüğünüz sözde “Karaçay-çerkes'de bölünmeye karşıyız” diyen bir metin.

Bu metin yayınlanmadan önce beni arayan Karaçay-çerkes Cumhuriyeti "Rus" hareketi lideri Nikolay Hohlaçev, “Yönetimce hazırlanan bir metni imzalamamız için baskı yapıyorlar, bizi korkutuyorlar. Ne yapalım?” diye sordu. Ben de, “Sen neye inanıyorsan, o şekilde davran” dedim. Yani o metne imza atanlar baskı ve korkuyla imza attılar. Hatta son olarak o imzayı atmadan odadan çıkartmadılar. öte yandan bazı STK liderleri imza atmadıkları halde metnin altına isimlerini koydular. Bildirinin hikayesi böyle.

KAFKASEVİ -Peki Muhammed, Abazalar ve Ruslar sizin bu çıkışınızı destekliyorlar mı?

MUHAMMED çERKES – Evet, Karaçay-çerkes Cumhuriyeti'nde yaşayan  Abazalar da, Ruslar da bizi destekliyorlar. Bu konuları onlarla birlikte yürütüyoruz. Bazı basın yayın kuruluşlarında yer alan haberlere itibar etmeyin, düzmece haberler yayınlanıyor. Abazalar ile çerkeslerin arasına fitne sokmak isteyorlar. Sanki Abazalar bizim yanımızda değilmiş gibi haberler yaymaya çalışıyorlar. Bunlar kesinlikle doğru değil. Abazaların lideri Musa Takuşinov Karaçay-çerkes yönetiminin tüm baskılarına rağmen o metne imza atmadı. Ama ismini o metnin altına yazdılar. Karaçay-çerkes Cumhuriyeti'nde yaşayan Ruslar da kesin şekilde bizi destekliyorlar. Onlar da Karaçay'ların pervasızlığından bıktılar artık.

KAFKASEVİ - Muhammed, çerkes halkının ne kadarı yanınızda? Tamamı mı, çoğunluğu mu; ne kadarı?

MUHAMMED çERKES - Karaçay-çerkes Cumhuriyeti'nde yaşayan çerkeslerin tamamı "Adıge Xase"ye tam destek veriyor. Halkımız yanımızda. çünkü bizler halkımızın haklı taleplerinin mücadelesini veriyoruz, başkasının değil.

Karaçaylarla birlikte yaşayabilirmiyiz diye 20 yıl sabrettik; ama olmuyor. Karaçaylar başka halkların haklarına saygı göstermiyor. Herkes gördü, daha önce varılan ulusal mutabakata rağmen Başbakanlığı çerkeslerden aldılar. Sonra bizim ve federal merkezin baskılarına direnemeyerek başbakanlık makamını çerkeslere tekrar geri vermek durumunda kaldılar. Aynı şekilde Federal Konseye gönderilecek çerkes senatör krizini biliyorsunuz. Tüm bunlar kötü niyet tezahürü. Bu zihniyettekilerle birlikte yaşamamız çok zor. Biz barışçıl yollardan ayrılmak, kendi cumhuriyetimizi kurmak istiyoruz.

KAFKASEVİ -Federal Merkez nasıl yaklaşıyor sizin kongre kararlarına?

MUHAMMED çERKES - Kuzey Kafkasya Federal Bölge Sorumlusu Aleksandr Hloponin ile görüşmelerimizde açık açık konuşuyoruz. İsteklerimizi kendisine ilettik. Anladığım kadarıyla Federal Merkez bu olayın derinliğine girmek istemiyor. Olayları yüzeysel olarak değerlendiriyor. “Başbakanı çerkes yaparsak bu işler çözülür” diye düşünüyorlar. çerkeslerin Karaçaylardan ayrılarak ayrı bir Cumhuriyet kurmasına sıcak bakmıyorlar. Federal Merkez bu işi nasıl daha az zararla kapatırız derdinde. Bu sorunun derinliğine girmekten çekiniyorlar. Ama biz yılmayacağız, sonuna kadar bu işin takipçisi olacağız. Bu işin zor, meşakkatlli ve uzun bir yol olduğunun farkındayız. Bundan dolayı da sabırla mücadele ediyoruz. Eski çerkes Otonom Bölgesini barışçıl yollardan ayrılmadan federe bir cumhuriyet olarak hayata geçirinceye kadar mücadelemize devam edeceğiz. Karaçay-çerkes yönetiminin baskıları bizi yıldıramayacak.

KAFKASEVİ -Yeni Atanan Başbakanla ilişkileriniz nasıl?

MUHAMMED çERKES - Yeni atanan çerkes asıllı Başbakan Muhadin Kemov ile ilişkilerimiz çok iyi durumda. Göreve atanır atanmaz bizi aradı ve görüşlerimizi aldı. Biz de, “Halkın çıkarlarına uygun çalış, senden başka birşey istemiyoruz” dedik. O da, “Halkın yararına olmayan bir durum zuhur ederse hemen  istifa ederim” diye cevap verdi. Şimdiki durum böyle ve biz de kendisini destekliyoruz.

KAFKASEVİ -Nihai hedefiniz nedir?

MUHAMMED çERKES - Nihai hedefimiz Karaçaylardan barışcıl yollardan ayrılarak, 1926-1957 yılları arasında var olan çerkes Otonom bölgesini Rusya Federasyonu içerisinde yeniden kurmaktır. Bunun için çalışıyoruz.

KAFKASEVİ - Muhammaed, bize zaman ayırdığınız için teşekkür ederiz.

MUHAMMED çERKES - Bu fırsatı verdiğiniz için ben teşekkür ederim. İyi çalışmalar.