“Fiilen” var ama “yokmuş gibi...”
örnek: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti...
önemli bir örnektir.
KKTC’ye en yakın örnekler, Soğuk Savaş’ın bitmesiyle Avrasya’da doğmuştur: Dağlık Karabağ, Abhazya, Güney Osetya, Transdinyester... Kısaca bilgi verelim: Dağlık Karabağ Azerbaycan, Abhazya ve Güney Osetya Gürcistan, Transdinyester ise Moldova’dan bağımsızlığını ilan etmiş bölgeler...
Bir yılda ne değişti
KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat’ın, o makama oturmadan önce “sol kanat” bir partinin lideriyken söylediği “Türk askeri Kıbrıs’ta gereğinden fazla kaldı” şeklindeki sözleri bir kenara koyup, “Türk askeri giderse Kıbrıs yine kanlı günlere döner” demesi ilginçtir...
Hiç üzerinde duracak değilim... Bir cumhurbaşkanını muhalefet lideriyken söylediği sözler ile tartmanın da ne kadar gereksiz olduğunu bilirim.
Amacım, KKTC üzerinde odaklanmak değil...
Bir yıl önceye, 2008 yılının ağustos ayını bir anda kana bulayan Gürcü-Rus savaşının devamında yaşanılanlara dönmek istiyorum...
Artık bağımsız değiller
Gürcü lider Saakaşvili’nin bütün her şeyi yanlış hesaplayarak başlattığı savaşın, Rusya’ya bir kez daha “genişleme” olanağı sağlaması ilginçtir.
Abhazya ve Güney Osetya, geçen yıla kadar uluslararası düzeyde tanınmamış olsalar da “bağımsızlığı” yaşayabilen topraklardı. Gerçi, sınırları Rus barış gücü askerleri tarafından korunuyor, ekonomileri de ruble bağımlısıydı ama, kendi başlarına karar alma yetenekleri normal bir devlet düzeyindeydi...
Derken... Gürcistan saldırdı... Rusya korudu... Devamında Rusya iki bağımsızlıkçı bölgeyi resmen tanıdı.
Bu tanıma, iki yönetim tarafından coşkuyla karşılandı. Ama aradan bir yıl geçtiğinde ortaya çıkan gerçek, Rusya’dan başka kimsenin tanımadığı (bir de Nikaragua var) Abhazya ve Güney Osetya’nın “fiilen” Gürcistan’dan ayrıldıkları ve yine “fiilen” Rusya’nın bir uzantısı haline geldikleridir.
Yani “de facto devlet” yapılanmasından “de facto Rusya toprağı” olmaya dönüşen bir gelişme.
Abhazlar rahatsız
Kafkasya’dan gelen haberlere göre Güney Osetya’da yaşayanlar bundan pek rahatsız değiller. Fakat Abhaz muhalefet partileri tarafından yayınlanan son ortak bildiride, “Ne yazık ki bağımsızlığımız ve kurmaya çalıştığımız devletimizin tüm karar organları bir yabancı güce teslim edilmiştir” denilmesi anlamlıdır...
Kürdistan olabilir mi
Bölgede yaşanılanlar, özellikle Abhazya’nın yeni bir Kosova olmadığını işaret ediyor. Kosova’nın bağımsızlığı Amerika ve Avrupa tarafından tanındı, üstelik NATO’nun garantisi altında. Yani, Kosova, “normal” bir devlet olma yolunda ilerleyebilir.
KKTC’nin Türkiye dışında hiç kimse tarafından tanınmamış olması, sorunu, biraz Abhazlaştırıyor... Yani Rusya-Abhazya ilişkisi şu anda neyse, Türkiye-KKTC ilişkisinde de benzer bir yapılanma ortaya çıkıyor. Dağlık Karabağ-Ermenistan ilişkisinde de durum aynı... Günümüz dünyası açısından kabul edelim, riskli...
Pekiyi, Irak’ın kuzeyindeki Kürt otonom yönetimi, yani Kürdistan?..
Kosova’ya özenebilir mi?..
Bakın bu “de facto” devletler meselesi... Doğrudan bizi ilgilendiriyor farkında mısınız?.. (Star,3/7/2009)
